Teatr, niegdyś symbol najwyższej kultury i popularna forma rozrywki, obecnie coraz częściej przegrywa w walce o uwagę młodych pokoleń. Ci niejednokrotnie wolą spędzać czas w przestrzeni internetowej. Jak to się stało, że rozrywka, która przetrwała tysiąclecia, dziś wymaga wsparcia technologii, by nie odejść w zapomnienie? Czy teatr ma jeszcze szansę odrodzić się wśród młodych widzów?
Różne dzieje teatru, czyli od Dionizji do współczesnych scen
Teatr wywodzi się z greckich Dionizji, czyli święta organizowanego ku czci boga wina i urodzaju Dionizosa. W starożytnej Grecji teatr był zarówno formą rozrywki, jak i ważnym elementem życia społecznego oraz religijnego. Kolejne stulecia przyniosły kolejne przekształcenia sztuki teatralnej, zgodnie z rozwojem sztuki oraz ludzkości. Dla przykładu w renesansie teatr zyskał uniwersalny wymiar dzięki dziełom Williama Szekspira, którego twórczość w zrozumiały i trafny sposób prezentowała ludzkie emocje oraz dylematy moralne. Każda kolejna epoka dodawała coś do formy oraz treści teatru – przez cały ten czas pozostawał jednak elitarną rozrywką, przeznaczoną głównie dla wykształconych warstw społecznych.
Współczesny teatr nadal odgrywa ważną rolę w kulturze, choć jego publiczność się zmienia. Spektakle teatralne wciąż przyciągają widzów poszukujących głębszych przeżyć, ale nowe technologie i szybszy styl życia są odpowiedzialne za trudniejsze utrzymanie uwagi młodszych widzów. Sztuce teatralnej trudno jest konkurować z dynamicznymi, łatwo dostępnymi mediami internetowymi.
Wpływ internetu na kulturę teatralną, czyli teatr online
Pandemia COVID-19 zmusiła wiele teatrów do przeniesienia swoich spektakli do sieci, co było próbą odpowiedzi na gwałtowną zmianę warunków działania instytucji kulturalnych. Dla widzów oznaczało to dostęp do teatru bez konieczności wychodzenia z domu, a dla teatrów możliwość dotarcia do szerszej widowni, nawet poza granicami kraju. Wprowadzenie spektakli online sprawiło, że naturalnie zwiększyła się publiczność, również w młodszej grupie wiekowej. Oczywiście sympatycy teatru wraz z jego niepowtarzalną atmosferą, nadal tęsknili za przeżyciami związanymi z wizytą w teatrze na żywo, ale w tamtym momencie teatr online stanowił jedyny możliwy kompromis.
Przeniesienie przedstawień do internetu pozwoliło osobom, które dotąd nie miały dostępu do tej formy rozrywki, choć w ograniczony sposób doświadczyć jego atmosfery. Teatr stał się bardziej dostępny dla widzów, wirtualny teatr umożliwił również dotarcie do młodych ludzi, którzy często z większym prawdopodobieństwem wybiorą spektakl online niż klasyczne wyjście do teatru.
Dlaczego młodzi odchodzą od teatru?
Młode pokolenia coraz częściej wybierają internetowe aktywności jako główne źródło rozrywki. Teatr, wymagający większego zaangażowania czasowego, przegrywa w konkurencji z natychmiastowym dostępem do treści online. Krótkie filmy, streamingi, platformy społecznościowe – to formy spędzania wolnego czasu proste i dostępne dla młodych ludzi. Szybka i dynamiczna forma odpowiada wielu młodym konsumentom treści bardziej niż konieczność skupienia długotrwałej uwagi na spektaklu teatralnym.
Młodzi ludzie oczekują rozrywki dostępnej „tu i teraz”, często dosłownie na jedno kliknięcie. Teatr to konieczność zaplanowania wizyty i wcześniejszego zakupu biletów, co często stanowi nadmierny wysiłek. Ponadto wiele osób postrzega teatr jako elitarną, niedostępną formę kultury, do której trudno się zbliżyć. Należy też wspomnieć o tym, że ceny biletów teatralnych bywają barierą dla młodych, szczególnie w porównaniu do łatwego i często darmowego dostępu do treści online.
